یادداشت تحلیلی؛
سود بانک ها از فروش املاک و مستغلات در سال قبل به چه میزان بود؟
کاروخدمت: بانکها برای توسعه کارهای خود، همچون جذب سپرده های مشتریان و اعطای تسهیلات به متقاضیان، مبادرت به خرید املاک و مستغلات می کنند که به طور معمول به عنوان شعب یا ساختمان های مرکزی مورد استفاده قرار می گیرند. اما این نهادهای مالی به جز شعب و ساختمان های در رابطه با کارهای عملیاتی، املاک و مستغلات متنوع دیگری را نیز خریداری نموده و در سبد دارایی های خود نگهداری می کنند.
به گزارش کاروخدمت به نقل از ایسنا، مجتبی شهرابی فراهانی، کارشناس پول و بانک، در یادداشت تحلیلی که در اختیار این خبرگزاری قرار داده است، به تشریح مسئله فروش املاک و مستغلات بانکها در سال قبل پرداخته است که در ادامه این یادداشت را میخوانید:
چرا بانکها وارد بازار مسکن می شوند؟
بانکها برای توسعه کارهای خود، همچون جذب سپرده های مشتریان و اعطای تسهیلات به متقاضیان، مبادرت به خرید املاک و مستغلات می کنند که به طور معمول به عنوان شعب یا ساختمان های مرکزی مورد استفاده قرار می گیرند. اما این نهادهای مالی به جز شعب و ساختمان های در رابطه با کارهای عملیاتی، املاک و مستغلات متنوع دیگری را نیز خریداری نموده و در سبد دارایی های خود نگهداری می کنند.
اموال غیرمنقول به دو روش ارادی یا قهری به تملک بانکها در آمده است. املاک و مستغلاتی که به روش ارادی توسط بانکها خریداری می شود، با هدف توسعه خدمات یا سرمایه گذاری (سوداگری) است. البته این دو هدف می تواند همزمان نیز تحقق یابد؛ یعنی املاک مرغوبی تحت عنوان شعب و با هدف بهره بردن از افزایش ارزش آنها در سالهای آتی، تملک شود.
شیوه دیگر تملک املاک و مستغلات توسط بانکها بصورت قهری است. در این تکنیک بانکها بعد از عدم توانایی یا امتناع وام گیرنده از پرداخت بموقع اقساط تسهیلات، وثایق آنها نزد خودرا تملک می کنند. وثایق انواع متنوعی دارد که یکی از آنها، املاک و مستغلات است. این اموال غیرمنقول باید بعد از تملک توسط بانک در پروسه مزایده قرار بگیرد.
نحوه کسب سود بانکها از املاک و مستغلات
سودآوری برای بانکها از منشاء املاک و مستغلات زمانی رخ می دهد که اموال مذکور به فروش برسد. پروسه به این صورت است که بانک همزمان با خرید یا تملک ملک، هزینه تمام شده آنرا به عنوان ارزش دفتری در ترازنامه خود ثبت می کند. اگر ملک توسط بانک واگذار شود، ارزش فروش رفته از ارزش دفتری کاسته شده و مبلغ حاصله به عنوان سود شناسایی می شود. چنین سودهایی که از کارهای غیربانکی بدست می آید، سود غیرعملیاتی نامیده می شود.
در صورت های مالی بانکها سه شاخص اساسی و کلی ترازنامه، صورت جریان نقد و صورت سود و زیان در رابطه با فعالیت بانک وجود دارد. سودهای حاصل از فروش املاک و مستغلات در صورت سود و زیان و در ذیل سرفصل های سود حاصل از فروش دارایی های ثابت مشهود و نامشهود و سود حاصل از فروش وثایق تملیکی درج می شود.
بطور معمول سود به دست آمده از فروش املاک و مستغلات که بصورت ارادی خریداری شده اند، در سرفصل سود حاصل از فروش دارایی های ثابت و ذیل دو بخش زمین و ساختمان درج می شود. همین طور املاک و مستغلات که بصورت قهری تملک شده و بعد از مدتی واگذار می شود، سود آن ذیل سرفصل فروش وثایق تملیکی آورده می شود که گاهی با سهام تملیکی تلفیق شده و برای محاسبه دقیق سود املاک و مستغلات باید آنها را تفکیک کرد.
کسب ۱۹ همت سود از فروش املاک و مستغلات توسط بانک ها
برمبنای صورت مالی های انتشار یافته ۲۶ بانک (بانک ایران زمین به علت عدم انتشار یادداشت های صورت مالی و بانک دی به علت عدم انتشار صورت مالی سال منتهی به ۱۴۰۲، در محاسبات لحاظ نشده اند.) در دوره مالی منتهی به ۲۹ اسفند سال ۱۴۰۲، این نهادهای مالی مجموعا حدود ۱۹ همت از فروش املاک و مستغلات سود کسب کرده اند. از این مقدار، حدود ۹۰.۷ درصد از واگذاری املاک و مستغلات تملیکی و ۹.۳ درصد آن از فروش املاک و مستغلاتی که بصورت ارادی خریداری شده بوده اند، به دست آمده است.
در سوی دیگر ماجرا، پنج موسسه اعتباری در حوزه کسب سود خالص (از مجموع کارهای عملیاتی و غیرعملیاتی) به ترتیب بانکهای ملت، تجارت، پاسارگاد، رفاه کارگران و اقتصاد نوین بوده اند که در مجموع حدود ۱۷۹ همت (هزار میلیارد تومان) سود به دست آورده اند؛ اما سود حاصل از فروش املاک و مستغلات این پنج بانک مجموعا به ارزش حدود ۲ همت می رسد. بدین سبب تنها ۱.۲ درصد از سود این پنج بانک از مسیر فروش املاک و مستغلات به دست آمده است.
پنج بانکی که بیشترین سود از فروش املاک و مستغلات را کسب کرده اند؛ به ترتیب، بانکهای گردشگری، پارسیان، شهر، تجارت و موسسه اعتباری ملل بوده اند که مجموعا از این طریق حدود ۱۵ همت سود کسب کرده اند که حدود ۹۳.۳ درصد آن از واگذاری املاک و مستغلات تملک شده (وثایق تملیکی غیرمنقول) و حدود ۶.۷ درصد آن از فروش زمین و ساختمان (دارایی های ثابت مشهود) بوده است. اما با اینحال از میان پنج بانک اشاره شده، دو موسسه اعتباری با زیان خالص در آخر فعالیت خود مواجه گشته اند.
کلیه املاک و مستغلات بانک ها، برمبنای ارزش دفتری، حدود ۵ درصد از ترازنامه شبکه بانکی را می سازند. فارغ از قوانین و محدودیت های موجود، بطور کلی بانکها می توانند بوسیله تملک املاک و مستغلات و انجماد ذخایر خود در این عرصه، به ملک داری روی آورند و با گذشت زمان و افزایش ارزش املاک، مبادرت به فروش آنها کرده و سود کسب کنند. این رویکرد ممکنست منجر به محدودتر شدن تسهیلات دهی و سرمایه گذاری بانکها در کارهای تولیدی و عمرانی شود و قسمتی از منابع مالی آنها را به سوی کارهای غیرمولد و فاقد ارزش افزوده سوق دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب