ارتباط آلودگی هوا و مدل توسعه شهری؛
بلندمرتبه سازی چه نقشی در جان باختن ۵۰ هزار نفر دارد؟
کاروخدمت: آمار قربانیان آلودگی هوا در ایران به 50، 000 نفر در سال می رسد که نشان دهنده شدت بحران آلودگی هوا در کشور است. کارشناسان معتقدند یکی از علل اصلی آلودگی هوا، توسعه عمودی شهرها و بلندمرتبه سازی است. بررسی ها نشان داده است توسعه افقی می تواند در پایین آوردن آلودگی موثر باشد.
به گزارش کاروخدمت به نقل از ایسنا، آلودگی هوا در ایران به معضلی گسترده تبدیل گشته است و بگفته کارشناسان محیط زیست، از علل مهم تشدیدکننده این مشکل، گسترش عمودی شهرهاست. پژوهشی با عنوان «ارزیابی اثر بلندمرتبه سازی بر جریان باد شهری» نشان داده است که ساختمان های بلند در منطقه ۲۲ تهران می توانند جریان طبیعی باد را مختل کرده است و آلاینده ها را به درون شهر هدایت کنند که به افزایش آلودگی منجر می شود. کارشناسان معتقدند برای حل این مشکل، باید بجای توسعه عمودی، شهرها بصورت افقی گسترش یابند.
بحران فراگیر آلودگی هوا
طبق گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۲۱، حدود ۴.۷میلیون نفر در جهان به دلیل آلودگی هوا جان باخته اند. در ایران نیز، آمار مرگ ومیر ناشی از آلودگی هوا به ۴۹هزار نفر در سال می رسد. این آمار نشان دهنده بحران سلامتی جهانی است، برای اینکه آلودگی هوا پس از فشار خون بالا، دومین عامل خطر بزرگ برای مرگ زودرس در سطح جهان بحساب می آید. این خطر خصوصاً برای خردسالان شدیدتر است، برای اینکه ۲۶درصد از مرگ ومیر نوزادان به آلودگی هوا نسبت داده می شود. تماس با ذرات ریز آلودگی به بیماری های کلیدی مانند سکته مغزی، بیماری قلبی و سرطان مرتبط می باشد و تأثیرات مخربی بر سلامت جهانی دارد.
قرار گرفتن در معرض ذرات معلق در سال ۲۰۲۱ موجب کاهش میانگین امید به زندگی جهانی به میزان حدودا یک سال و هشت ماه شد. علاوه بر ارتباط این ذرات با بیماری های خطرناکی مانند اختلالات ریوی و تنفسی، می توانند به مشکلاتی مانند اختلالات روانی و دیابت نیز دامن بزنند. تاثیر این آلودگی ها خصوصاً بر رشد شناختی خردسالان قابل توجه است و لزوم اقدام فوری برای کاهش آلودگی هوا را نشان داده است. بنابراین، بهبود کیفیت زندگی در سراسر دنیا، خصوصاً در ایران، امری ضروریست که نیازمند کوشش های گسترده برای کنترل آلودگی است. در نمودار زیر درصد بیماری هایی که بر طبق آلودگی هوا ایجاد می شود، نشان داده شده است.
تأثیر برج سازی بر جریان هوا و آلودگی
برمبنای یادداشت محمدصابر باغ خانی پور، کارشناس محیط زیست و مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، یکی از دلیلهای اصلی افزایش آلودگی هوا در اثر برج سازی، اختلال در جریان طبیعی باد است. او تاکید کرد که تراکم برج ها می تواند مانع از جابه جایی مؤثر توده های سنگین هوا شده و موجب محبوس شدن آلاینده ها در فضا شود. علاوه براین، پروژه های بلندمرتبه سازی به طور معمول با افزایش تردد خودرو های سنگین و باری همراه هستند. این خودرو ها به علت آلایندگی بالا، نقش عمده ای در افزایش میزان آلودگی در مناطق اطراف دارند. همچنین، نخاله های ساختمانی ساخته شده در این پروژه ها، خصوصاً در هنگام برداشت، حمل و دفن آنها، سهم زیادی در ایجاد گرد و غبار و افزایش آلودگی هوا دارند. تخریب فضای سبز نیز در جهت توسعه برج ها به شدت بر محیط زیست تأثیر می گذارد و این مورد به یکی از مسائل چالش برانگیز میان فعالان محیط زیست و مسئولان شهری تبدیل گشته است.
نتایج پژوهشی با عنوان «ارزیابی اثر بلندمرتبه سازی بر عملکرد جریان باد شهری» نشان داده است که در منطقه ۲۲ تهران، ساخت وسازهای بلند به اختلال در حرکت طبیعی هوا و هدایت آلاینده ها به سوی شهر منجر می شود. این پژوهش تاکید دارد که توسعه عمودی بدون توجه به شرایط اقلیمی و جریان باد می تواند آلودگی هوا را بطور شایان توجهی افزایش دهد. این اختلال در جریان هوا، زمینه ساز تجمع آلاینده ها در فضا و تأثیر منفی بر کیفیت هوا است که می تواند مشکلات تنفسی و سلامتی را برای شهروندان به همراه داشته باشد. به همین دلیل، نیاز به مدیریت دقیق تر پروژه های بلندمرتبه سازی در شهرها بالاتر از پیش احساس می شود.
علاوه براین، تراکم بالا و ساخت وساز عمودی و محدودیت در توسعه افقی، نه فقط موجب افزایش آلودگی هوا می شود، بلکه مصرف انرژی و سوخت را نیز به شدت بالا می برد. محمد منان رئیسی، نایب رییس کمیسیون عمران مجلس، به این نکته اشاره نمود که این مدل شهرسازی بطور مستقیم بر مصرف حامل های انرژی مانند بنزین و برق تأثیرگذار است. در نتیجه، ترافیک های سنگین در کلان شهرها و مصرف بالای سوخت، منجر به افزایش آلایندگی هوا و مشکلات زیست محیطی می شود.
اصلاح الگوی توسعه شهری، راهکار کاهش آلودگی هوا
ساختمان های بلند نه فقط موجب محبوس شدن آلاینده ها در مناطق شهری می شوند بلکه با افزایش تراکم و ترافیک، مصرف بنزین و انرژی را نیز به شدت می افزایند. این شرایط در کنار آلودگی های ناشی از تردد خودرو ها، به تشدید بحران آلودگی هوا کمک می نماید. محمد منان رئیسی، عضو کمیسیون عمران مجلس، دراین خصوص اظهار داشت: «مدیریت انرژی کشور باید به سوی استفاده از انرژی های پاک و پایدار برود. درست نیست با این همه نیروی خورشیدی، ناترازی برق در کشور وجود داشته باشد. برای رسیدن به این حد عالی نیز باید الگوی شهرها اصلاح گردد.» اصلاح الگوی شهری به مفهوم توسعه افقی است. وزارت راه و شهرسازی ۱.۸میلیون هکتار زمین در اختیار دارد که درصورت استفاده از تنها ۶درصد این اراضی برای توسعه شهری، امکان گسترش شهرها به شیوه افقی فراهم می شود. این تغییر می تواند به کاهش آلودگی کمک نماید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب