یادداشت اقتصادی؛
راهكارهایی برای كنترل بازار ارز
كاروخدمت: كارشناسان معتقدند صرفا نباید بر مدیریت عرضه در بازار ارز اكتفا كرد بلكه باید با مدیریت تقاضا، اجازه نداد كه تقاضا به سمت بی نهایت پیش برود.
به گزارش كاروخدمت به نقل از مهر، اسماعیل خلیل زاده؛ نایب رییس اتاق تعاون ایران در یادداشتی به برخی راهكارها برای مدیریت بازار ارز اشاره نموده است كه متن كامل آن از نظرتان می گذرد:
ركود تولید، افزایش نقدینگی سرگردان و فقر صادرات؛ مثلث اصلی مشكلات و نابسامانی اقتصاد ایران را هم اكنون تشكیل می دهد كه نماد آن را می توان در بازار پولی و ارز و سكه و مسكن همینطور كالا بخصوص كالاهای وارداتی لوكس مشاهده كرد. فقر نظارت هوشمند هم در تشدید این مشكلات، موثر است.
با توجه به توسعه دشمنی های دشمنان بخصوص جهان غرب به سركردگی امریكا، بدون تردید می توان ادعا كرد كه زیان و خسارت سیاست های بد اقتصادی هم زیادتر و مخرب تر خواهد شد.
اما اقتصاد ایران مزیت های نسبی و مطلق زیادی برای تولید ثروت دارد و همسنجی نیروهای انسانی و منابع زمینی، زیرزمینی و روزمینی در كنار اقتصاد فضای كشور نشان داده است می توان تراز تولید ثروت و كارافرینی را تا چند برابر افزایش داد. البته داشتن هنر و هنر استفاده از هنر هم دو مسئله جدا است. این هنر همان منابع ماست.
یكی از هنرهای برتر برای تحقق این اهداف توسعه نظام های اقتصادی، نظام سازی اقتصادی و توسعه نظام های مالی بومی و ایرانی و اسلامی است كه همزمان بتواند وسعت انتخاب و اختیار شهروندان حقیقی و حقوقی دارای پول و پس انداز را افزایش دهد و هم قادر باشد الگوی سرمایه گذاری را توسعه دهد.
بانكداری و ساماندهی طرف های عرضه و تقاضای بازار پول یكی از اركان نظام های اقتصادی می باشد كه وظایف چندگانه منتظم را برعهده دارد.
دامنه نوسان این وظایف دارای محدودیت های ویژه ای متناسب با اهداف و آرمان های كل نظام اقتصادی تعیین می گردد. باید همه بازیگران مالی و اقتصادی را به رسمیت بشناسیم و محدوده های ممنوعه حذف شود.
اقتصاد علاوه بر اینكه علم تخصیص بهینه منابع تعریف می شود، دشمن اصلی فقر هم است چون به دنبال ثروت شناسی است و تولید ثروت هم به مفهوم عبور از فقر خواهد بود.
اما بخش خصوصی امتحان خویش را پس داده همینطور دولت هم تاجر خوبی نیست از جانب دیگر اقتصاد تعاونی هم مظلوم مانده است.
توسعه بخش تعاونی؛ اثربخش ترین راهبرد برای پیشرفت همراه با ثبات
برای عبور از این مشكلات با هزینه كمتر باید اقتصاد تعاونی ایران را در تراز بین المللی تقویت كرد. همینطور به جهت اینكه بتوانیم مثلث مشكلات را در چارچوبی هدفمند سامان دهیم؛ توسعه اقتصاد تعاونی با رویكرد توسعه صادرات كالا و خدمات باید در اولویت باشد.
نظم فعالیت های تولید و توزیع خدمات پولی تابعی صریح و مستقیم از نظام اقتصادی یك سرزمین است و در تعقیب اهداف خرد و كلان اقتصادی از همگرایی كاملی باید برخوردار باشند.
ایران كه در حوزه فرهنگی و سیاسی جزو پرنفوذترین كشورها در منطقه و جهان است در حوزه اقتصاد و دیپلماسی تجاری و بازرگانی هم باید به سطحی متناسب با شان این سرزمین و مزیت های و استعدادهای آن برسد.
همسنجی این سرزمین با همتاهای منطقه ای و جهانی آن نشان داده است كه حق تجاری ایران خیلی بیشتر از ارقام فعلی است.
تجارت خارجی كشور ما امسال كاهش یافته كه بخشی از آن ناشی از افت قیمت كالاها و مواد معدنی صادراتی است و هنوز با سهم جمعیت (یك درصد) در بازارهای جهانی فاصله داریم.
در حالیكه گفته می شود، تجارت خارجی كشور باید به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار برسد، این رقم هم اكنون خیلی كمتر است. سیاست مالی استاندارد برای توسعه این گونه تجارت و صادرات همان نرخ ارز بهینه و مدیریت آن در جهت پشتیبانی از تولید ملی صادرات محور است.
بهینگی سیاست های ارزی هم زمانی است كه به تحرك بیشتر اقتصاد ملی و توسعه صادرات نوین كمك نماید و همه كشورهای حتی چین هم برای كمك به تولید ملی و افزایش صادرات، نرخ ارز را مدیریت می كنند.
مسیر تحقق این اهداف همان راهبرد توسعه اقتصاد تعاونی صادرات محور است كه طرف عرضه ارز را هم بالا می برد.
باید با اجرای سیاست های كلی اصل ۴۴ قانون اساسی؛ همه محدوده های ممنوعه تولید ثروت را تخریب و اقتصاد كشور را با جمهوریت تركیب نماییم.
یادآور می گردد كه جمهوریت بدان مفهوم است كه همه مردم باید با منابع اقتصادی و تولید ثروت هم آشنا گردند و همه مردم توانمند باشند. از سویی دولت هم در این عرصه وظایف ارشادی، دستوری و تكلیفی دارد و باید دموكراسی و جمهوریت را در چارچوب نظام اسلامی، با رشد و توسعه اقتصادی متوازن و هم تراز گرداند.
توسعه اقتصاد تعاونی كمك خواهد نمود مردم وارد عرصه های ممنوعه قدرت و ثروت شوند و طبقه متوسط قدرتمندی هم شكل می گیرد.
باید همه مردم را وارد عرصه های ممنوعه ثروت شوند. دولت دهم باید همه محدوده های ممنوعه تولید ثروت را بشكند. به مدل های جدید اقتصاد تعاونی با تغییر در " اندیشه، رفتار و بسترسازی " برای بخش های
تعاونی نیاز داریم تا جریان های مطمئن توسعه ثروت را تولید و آن را هدایت نماییم كه همه شهروندان وارد عرصه های ممنوعه و غیرممنوعه تولید ثروت شوند.
البته همزمان باید هرگونه سیاستی درباره قیمت نسبی پول ملی به پول یك كشور دیگر، یعنی نرخ ارز باید به طریقه علمی و در یك چارچوب مفهومی از نظر اقتصادی و سیاستی كارشناسی شود و نرخ ارز را باید متناسب با منافع اقتصاد ملی تعیین كرد و هر گونه تك سبب بینی (توجه به یك عامل از میان ده ها عامل) اثربخش نخواهد بود.
هر گونه اقدام برای افزایش ارزش ریال و كاهش نرخ ارز، سبب گران شدن كالاهای ایرانی و ارزان شدن واردات و از دست رفتن قدرت رقابت كالای ایرانی در برابر تولیدات كشورهای توسعه یافته می گردد.
اگر نرخ ارز بدون هدف افزایش یابد به تورم داخلی دامن می زند و سبب تعمیق ركود خواهد شد. دولت ها برای دو سیاست مقابل هم یعنی توسعه صادرات و مدیریت واردات تلاش می كنند. با كاهش نرخ مبادله پول و نرخ ارز ظرفیت صادرات را بالا برند و در طرف مقابل با مدیریت تعرفه ای واردات بخصوص واردات از كشورهای اروپایی می خواهند میزان واردات را كاهش دهند تا تراز تجاری این كشور بهبود یابد.
هر گونه كاهش یا افزایش نرخ ارز باید تمامیت اقتصاد ایران را شامل و به صورت كامل به نفع اقتصاد ایران تمام شود.
اگرچه امسال میزان صادرات غیرنفتی بیش از واردات و تراز تجاری هم مثبت شده است اما تراز تجاری مثبت باتوجه به سهم اندك ایران از تجارت جهانی، كافی نیست و باید تا چند برابر افزایش یابد.
در اقتصاد سیاسی برجام هم باید برای توسعه صادرات تلاش نماییم و با ساماندهی نرخ ارز، انگیزه و قدرت رقابت پذیری محصولات ایرانی در منطقه و جهان افزایش یابد. یكی از اهداف دیپلماسی اقتصادی ایران در برجام باید تقویت صادرات باشد.
باید در نظر داشت كه بازی برد - برد در تعاملات اقتصادی و تجاری با كشورهای خارجی به مفهوم استفاده از حداكثر ظرفیت ها در جهت توسعه منافع ملی است. ایران علاوه بر اینكه یك قدرت اقتصادی می باشد در مقایسه با دیگر كشورهای منطقه از بالاترین ظرفیت اقتصادی هم برخوردار می باشد و بعنوان قطب اقتصادی منطقه به حساب می آید.
صرف نظر از قدرت های نوظهور اقتصادی مانند چین و روسیه، جمهوری اسلامی ایران هم به قدرت اقتصادی تبدیل گشته است و هیچ كشوری حاضر نیست به خاطر منافع خود از این فرصت بگذرد.
جمهوری اسلامی ایران ۴ ركن سرمایه انسانی، دانش، قدرت اقتصادی و منابع طبیعی را دارد كه از مزیت های لازم برای تبدیل به قطب اقتصادی پر ظرفیت به حساب می آید و دستاورد بهینه این استعدادها باید توسعه صادرات و كمك به ثبات نسبی نرخ ارز است تا روند تولید صادرات محور هم پیش بینی پذیر باشد.
تجارت برد - برد هم به این مفهوم نیست كه دیگران ۹۰ درصد سود ببرند و ما ۱۰ درصد سود داشته باشیم بلكه زمانی تحقق می یابد كه حداقل ۵۰ درصد برد نماییم كه توسعه صادرات حرف اول را می زند.
به هرحال سهم ایران از تجارت جهانی كمتر از نیم درصد می رسد درحالیكه یك درصد جمعیت جهان را داریم و باید این سهم افزایش یابد و باتوجه به مزیت های جغرافیایی و تجاری و بازرگانی منطقه ای باید سهم ما از تجارت جهانی تا سه برابر و بیشتر هم برسد و باید بسترهای لازم برای رونق صادرات كالاهای دارای ارزش افزوده بالا و واردات كالاهای واسطه ای، مواد اولیه و سرمایه ای فراهم گردد. سیاست ارزی بهینه كمك می نماید این سهم حداقلی خویش را از تجارت جهانی در اختیار بگیریم چنانچه صادرات خوب را می توانیم با تعاونی های صادرات محور برنامه ریزی نماییم.
دلار فقط یك ارز نیست!
دلار آمریكا كه بنیادهای پولی جهان را در حدود نیمه قرن ۲۰ تخریب كرد و زیر سلطه گرفت؛ امروزه دیگر نقش یك ارز و پول خارجی را ایفا نمی كند و هم اكنون هم نقش مخرب در اقتصادهای در حال توسعه دارد بخصوص در كشورهایی كه امریكا با آنها دشمنی دارد.اقتصاد ایران هم بارها طعم این تخریب ها را چشیده است كه در چند ماه اخیر دیدیم.
به همین دلیل دلار امریكا دیگر یك ارز نیست بلكه ابزار توطئه و اهرم فشار است و نقش گرگ را در اقتصاد دیگر كشورها ایفا می كند و پشتوانه همه تحریم های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و نظامی امریكا محسوب شده و در ایران هم نقش تهدیدگر حیات اقتصادی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران را بازی می كند.
بنابراین سیاست های بازار ارز كشور باید متمایز از رویكردهای گذشته و صرف عرضه و تقاضا باشد. از لحاظ اقتصادی هم با یكسان سازی نرخ ارز باید به دنبال مدیریت تقاضا باشیم.
در رویكرد سیاسی باید دیپلماسی اقتصادی و تجاری كشور از دلار پرهیز كند و دور باشد مانند روسیه و چین و چند كشور دیگر.
در رویكرد فرهنگی و اجتماعی هم باید اقتصاد مقاومتی و پشتیبانی از كالای ایرانی در اولویت باشد. این رویكرد سه گانه برنامه ریزی میان مدت و بلندمدت می خواهد تا اثربخش باشد.
هرمیزان هم منابع ارزی داشته باشیم محدود است و باید مدیریت طرف های تقاضا در برنامه باشد و نمی توان با منابع محدود؛ رویكرد رهاسازی عرضه ارز را اجرا كرد.
مدیریت عرضه؛ بزرگ ترین اشتباه
به جای اینكه تلاش نماییم تا اگر همه مردم هم خواستند ریال خویش را به دلار تبدیل كنند، باید گزینه های اقتصادی دیگر مد نظر باشد و مردم را وارد محدوده های ممنوعه تولید ثروت نماییم كه اقتصاد تعاونی از این قدرت برخوردار می باشد. چون توسعه را از پایین به بالا آغاز می كند (مدل مردم سالار كردن اقتصاد).
باید همه طرف های تقاضای ارز كه اقتصادی و مردمی است تامین گردد اما نباید اجازه دهیم تقاضا به سمت بی نهایت پیش برود.
اگر منابع مالی مردم به سمت تولید تعاونی حركت نماید و در خدمت تولید كالا یا خدمت تجهیز شود، عطش كاذب دلار زدگی هم فروكش خواهد نمود. با توسعه تعاونی های صادرات محور هم ظرفیت عرضه ارز در اقتصاد ایران بیشتر می گردد.
باید از لحاظ منابع تامین ارز هم اطمینان كافی به بازار داده شود كه شامل تامین ارز از محل صادرات نفت خام، صادرات فرآورده های نفتی، صادرات غیرنفتی و صدور خدمات فنی و مهندسی و جذب گردشگران خارجی است و هر نوع خدمتی كه به خارجی ها عرضه می گردد مانند ترانزیت و دیگر موارد هم می تواند ظرفیت عرضه ارز را در بازار تقویت كند.
بخش تعاونی در حوزه توزیع كالاهای وارداتی هم می تواند سالم تر عمل كند و كاركرد ویژه و كارامد خویش را به نمایش گذارد.
توسعه جامع بخش تعاون
توسعه جامع بخش تعاون به این مفهوم است كه حق و سهم آن را در بازارهای پول، سرمایه، كالا و كار به رسمیت بشناسیم و البته فعلا با رمز ۲۵ درصد توسعه دهیم.
در ادامه هم باید نقش رقابت پذیر و بومی و ایرانی تعاونی ها را توسعه دهیم. زیباترین شكل توسعه اقتصاد تعاونی هم تولید تعاونی های فراگیر و ملی و فراملی با رویكرد صادرات است در آن صورت حداقل یك چهارم یا ۲۵ درصد نقدینگی جذب تعاونی ها می گردد كه معادل حداقل ۴۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود (از شر نقدینگی سرگردان نجات پیدا می كنیم) و با توسعه صادرات هم ظرفیت عرضه ارز بیشتر خواهد شد، اهداف اقتصاد مقاومتی هم تحقق می یابد و در یك كلام «اقتصاد ۵ ستاره» در ایران فراگیر خواهد شد.
خاطر نشان می شود، جامعه هدف اقتصاد تعاونی هم شامل همه عرصه های تولید اعم از نفت و گاز و پتروشیمی، خدمات توزیعی، اقتصاد روستایی و كشاورزی و صادرات هوشمند و علمی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب