پروژه های موفق مهندسی ایران در منطقه
کاروخدمت: ازبکستان در آسیای مرکزی دارای ظرفیتهای فنی و مهندسی فراوانی برای مهندسان نخبه ایران است که می توان با بهره گیری از قوانین حمایتی این کشور نسبت به سرمایه گذار خارجی، به راه اندازی و گسترش زیرساخت های صنعتی ازبکستان پرداخت و از راندمان آن به نفع جمهوری اسلامی ایران استفاده کرد، لازم به ذکر است که راه اندازی پارک علم و تکنولوژِی، همکاری در پالایشگاه ها و میادین گازی و صنعت ساختمان، همچون راهبردهای پیش رو برای همکاری دوجانبه ی ایران و ازبکستان در حوزه های فنی و مهندسی است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در عرصه خدمات فنی - مهندسی، در سالهای اخیر پروژه های مهمی چون بزرگراه تهران - شمال با خاصیت های پیچیده آن، بزرگراه غدیر، سدهای کارون ۳ و ۴، خط آهن قزوین - رشت که از روی قسمتی از دریاچه سد منجیل عبور کرده و یک شاهکار زیبای مهندسی است، بزرگراه دوطبقه ی صدر، تونل توحید، تونل البرز در قطعه ۲ بزرگراه تهران - شمال و بسیاری پروژه های دیگر از طرف مهندسان ایرانی را به جهانیان معرفی کرده است، در همین راستا مهندسان نخبه کشورمان می توانند سهم بزرگی از پروژه های عمرانی مهم دنیا را گرفتن کنند.
ظرفیت ۱۵۰ میلیارد دلاری شرکت های مهندسی ایران
در همین رابطه «ایرج گلابتونچی» دبیر سندیکای شرکت های ساختمانی ایران درباره ی صادرات خدمات فنی - مهندسی به حوزه کشورهای «CIS»، آسیای میانه و روسیه، اظهار داشت: «بازارهای اطراف ما مانند آسیای میانه و بازارهای منطقه ای در شرق و غرب کشورمان، بازارهای اصلی و هدف ما هستند. در عرصه آسیای میانه، کشورهای محصور در محدوده «CIS» همگی در بخش توسعه زیرساخت ها مانند راهسازی، راه آهن، جاده، ساختمان سازی و سدسازی، با کمبودهایی مواجهند که بازار خوبی برای صادرات خدمات فنی - مهندسی ما به وجود آورده اند. برای دستیابی به بازارهای فنی - مهندسی هر یک از این کشورها باید مختصات و خاصیت هایی را در نظر گرفت که همچون ی آنها اختلافات درونی تعدادی از این کشورها با یکدیگر است. لازم به ذکر است که ظرفیت کل شرکت های فنی مهندسی ایران ۲.۵ میلیون میلیارد تومان معادل ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار است که قسمتی از آن می تواند به کشورهای عضو اجلاس شانگهای هدایت شود.»
وی با اشاره به اینکه ما در سال بیش از ۲۰۰ هزار فارغ التحصیل مهندسی داریم که در قالب شرکت های جدید، بنگاه های خدمات فنی مهندسی ایجاد می کنند، اشاره کرد: «در حال حاضر بیش از ۵۰ هزار شرکت پیمانکاری رتبه بندی شده در سازمان برنامه و بودجه و ۳۵۰۰ شرکت مشاور داریم که حدود ۵۴ هزار شرکت خدمات فنی مهندسی تأیید صلاحیت شده و دارای رتبه هستند تعدادی هم تأیید صلاحیت نشده هستند؛ بدین سبب در داخل کشور برای این حجم شرکت دیگر کار نیست و چاره ای جز صادرات خدمات فنی مهندسی به حوزه «CIS»، افغانستان، پاکستان، عراق و جنوب خلیج فارس نداریم.»
عضو هیأت مدیره انجمن صادرکنندگان خدمات فنی – مهندسی، درباره ی علت عدم توفیق ایران در کسب بازار این خدمات، اضافه کرد: «یکی از دلیلهای آن، نبود پشتیبانی از طرف دولت ها بوده است. البته بنظر می رسد دولت سیزدهم بدنبال احیای این بخش بوده است؛ علت دیگر این است که صادرات خدمات فنی – مهندسی در اولویت های صادراتی کشور قرار نداشته است؛ علت سوم هم این است که باید به شرکت های مهندسی خود کمک نماییم تا با ارتقای سطح کیفی و سازمانی خود، بتوانند با رقبای اصلی شامل ترکیه و چین رقابت کنند.»
گلابتونچی نقش دولت را برداشتن موانع حضور شرکت های مهندسی در بازارهای خدمات فنی مهندسی منطقه دانست و اشاره کرد: «از سال ۱۳۷۳ که شروع فعالیت صادرات خدمات فنی مهندسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بصورت رسمی است تا سال ۱۳۹۸، کل صادرات خدمات فنی مهندسی ما ۳۲ میلیارد دلار در قالب ۹۰۰ پروژه بوده است.»
پروژه های مشترک ایران و ازبکستان، از کشاورزی تا اینترنت اشیاء
«روح الله استیری» مدیرکل دفتر توسعه کسب وکار بین الملل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از تعریف پروژه های مشترک فناورانه بین دو کشور ایران و ازبکستان آگاهی داد و اظهار داشت: «اکنون در مرحله ای هستیم که باید طرح های توجیهی تعریف شود و اگر شرایط بودجه ای مهیا باشد، این پروژه ها پیش می روند. مقرر است این طرح ها و پروژه ها با حمایت دو دولت جلو برود، موضوعات این همکاری ها در دست بررسی می باشد تا مبنی بر آن پروژه های تحقیقاتی شکل بگیرد، ماحصل این تحقیقات مشترک، محصولات مشترکی خواهد بود که در دو کشور به مصرف خواهند رسید.»
وی با اشاره به حوزه های تعامل بین دو کشور، اظهار داشت: «خوراک دام و طیور و آبزیان، پمپ آب برای آبیاری شهری و مزارع، تولید آنزیم صنایع دام و صنعت شیمیایی، ماشین آلات بسته بندی مواد غذایی، مکمل های دامی، تولید مشترک و انتقال تکنولوژی، صادرات دانش فنی جهت تأسیس لابراتوار مدرن آنالیز آب و خاک، صادرات دانش فنی جهت ایجاد کارخانه تولید عناصر خاک، ترویج آموزش به کشاورزان ازبکی، کود زیستی، کشاورزی و آفت کُش ها از محورهای همکاری دو کشور محسوب می شوند.»
مدیرکل دفتر توسعه کسب وکار بین الملل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد: «صادرات باتری آسانسور و خودرو و بازیافت باتری خودرو، صادرات محصولات کشاورزی، اینترنت اشیاء، صادرات داروهای گیاهی (ویتامین ها)، صادرات محصولات دارویی (پوستی)، پهپاد بذرپاش کشاورزی و مانیتورینگ، ماشین آلات آزمایشگاهی آرد و نان، انتقال دانش فنی کشت بافت گیاهان دارویی، مواد ضدعفونی کننده و شوینده، فرآورده های پروبیوتیک هم از محورهای همکاری دو کشور محسوب می شوند.»
تفاهم نامه راه اندازی پالایشگاه و پارک علم و فناوری در ازبکستان
«جواد اوجی» وزیر نفت، ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ در دیدار با «جورابگ میرزا محموداُف» وزیر انرژی ازبکستان از آمادگی ایران برای اشتراک گذاری دستاوردهای صنعت نفت ایران در پروژه های نفتی ازبکستان آگاهی داد و اظهار داشت: «صنعت نفت ایران حالا با بیش از ۴۰ کشور جهان در عرصه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی همکاری دارد. اکنون مهندسان ایرانی بدون حضور کارشناسان و مستشاران خارجی در عمق ۶ هزار متری زمین چاه های نفت و گاز را حفاری می کنند، توانمندی پیمانکاران و سازندگان کشور در بحث توسعه و تجهیز پالایشگاه ها و خطوط انتقال و مجتمع های پتروشیمی به کشورهای منطقه، آمریکای لاتین و آفریقایی به شکل صادرات خدمات فنی مهندسی عرضه می شود.»
وزیر انرژی ازبکستان هم با اشاره به اینکه مسئولان ازبکستان اطلاع کاملی از توان بالای شرکت های ایرانی در اکتشاف، استخراج، انتقال و پالایش نفت و گاز دارند، اظهار داشت: «بنده در نمایشگاه های بین المللی انرژی شاهد توانمندی ایرانیان در ساخت ابزار و آلات و دستگاه های فوق پیشرفته ی صنعت نفت و گاز بوده ام، همین طور باتوجه به بهبود شرایط اقتصادی در ازبکستان، مصرف گاز و فرآورده های نفتی به شدت بالا رفته است، بدین جهت یکی از حوزه های همکاری با صنعت نفت ایران می تواند در حوزه ساخت پالایشگاه نفت و گاز و توسعه میدان های گازی متمرکز باشد.»
«روح الله دهقانی فیروزآبادی» معاون علم و فناوری رییس جمهور بهمن سال گذشته(۱۴۰۲) از تعامل علمی با ازبکستان آگاهی داد و اظهار داشت: « با طرف ازبکستانی در این زمینه صحبت شده و مکانی هم برای این پارک علم و فناوری مشخص شده که احیانا در شهر سمرقند و در کنار دانشگاه این شهر خواهد بود، تعاملات برای جایابی دقیق پارک علم و فناوری بین ایران و ازبکستان و فراخوان برای جذب شرکتها در حال انجام می باشد. من دوست داشتم که پیش از سال جدید کار جذب شرکتها صورت گیرد، اما باتوجه به تغییر وزیر علوم ازبکستان و وقفه ای که به این خاطر در کار ایجاد شده، تا سال آینده صورت خواهد گرفت.»
ظرفیت های صنعت ساختمان در جمهوری ازبکستان
صنعت ساخت وساز در کشور ازبکستان جزو بخش های اولویت دار اقتصادیست. صنعت نوین ساختمانی یکی از برجسته ترین بخش های اقتصاد ملی جمهوری ازبکستان است که رشد سالانه ی پایداری را نشان میدهد. در راهبرد اقدام برای توسعه اقتصاد ازبکستان برای سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ ارائه شده توسط رییس جمهور ازبکستان، شوکت میرضیایف، جایگاه ویژه ای به صنعت ساختمانی به عنوان لکوموتیو اقتصاد برای تسریع بیشتر توسعه زیربناهای عمرانی و ساختمانی، تاسیسات صنعتی جدید و نهادهای کارآفرینی خصوصی، خطوط آهن و بزرگراه ها و ساختمان های مسکونی اختصاص یافت.
برمبنای اظهارنظر متخصصین، رشد صنعت ساختمان به سبب مقدار سرمایه گذاری قابل توجه دولتی در این بخش، مبنی بر فرمانِ مدرن سازی اقتصاد است. بطور ویژه، حجم سرمایه گذاری های ثابت در اقتصاد ملی در سال ۲۰۱۶ بیش از ۱۸ درصد یا معادل ۵۰ تریلیون UZS (واحد پول ازبکستان، سُوم) افزوده شد که به رشدِ تولیدِ مصالح ساختمانی کمک کرد.
بمنظور برطرف نمودن کمبود و اشباع کامل بازار داخلی سیمان در ازبکستان، چند پروژه جدید در کشور درحال آغاز به ساخته شدن هستند، همچون بازسازی تولید در سهامی مشترک «Qizilqumcement» با افزایش ظرفیتی به میزان ۱.۵ میلیون تن سیمان در هر سال؛ ساخت خطوط تکنولوژی جدید در سهامی مشترک «Akhangarancement» با ظرفیت ۲.۴ میلیون تن سیمان در هر سال؛ ساخت ایستگاه های سنگ زنی در سهامی مشترک «Bekabadcement» که ظرفیت را به میزان ۷۰۰ هزار تن سیمان در هر سال افزایش خواهد داد.
مزیت های قانونی ازبکستان برای پشتیبانی از سرمایه گذاران خارجی
دولت ازبکستان تمامی حقوق سرمایه گذاران خارجی در پیاده سازی کارهای سرمایه گذاری در محدوده جمهوری ازبکستان را تضمین و محافظت می کند. (قانون جمهوری ازبکستان مورخه ۳۰ آوریل ۱۹۹۸ به شماره ۶۱۱-I با عنوان “تضمین ها و اقدامات برای صیانت از حقوق سرمایه گذاران خارجی“.)
سرمایه گذاران خارجی به لحاظ انتقال آزاد سرمایه ها به واحد پولی خارجی و بالعکس در جمهوری ازبکستان بدون هرگونه محدودیتی ضمانت می شوند، به شرط اینکه مالیات و سایر پرداختی های الزامی را به روش مشخص شده در قانون جمهوری ازبکستان پرداخت کرده باشند. همین طور شرکتها با سرمایه گذاری های خارجی بصورت مستقل می توانند عملیات واردات و صادرات را مطابق با الزامات قانونی جمهوری ازبکستان انجام دهند و صادرات محصولاتی که خود ساخته اند، مورد صدور مجوز و ایراد قرار نمی گیرند، از جانب دیگر شرکت های سرمایه گذاری خارجی حق دارند تا محصولات موردنیاز برای تولید را، بدون صدور مجوز مطابق با قانون جمهوری ازبکستان وارد کنند.
علاوه بر موارد فوق، سرمایه گذاران خارجی مطابق با قانون جمهوری ازبکستان، این حق را دارند تا بطور آزاد قراردادهای استخدامی را با شهروندان هر کشور خارجی و افراد بدون کشور ساکن در خارج از جمهوری ازبکستان تنظیم کنند تا کارهای سرمایه گذاری را انجام دهند. این افراد حق را دارند تا با دریافت ویزاهای ورودی چندگانه مرتبط، به مدت اعتبار قرارداد استخدامی در قلمروی ازبکستان وارد شده و در این کشور باقی بمانند. لازم به ذکر است که شرکت های بخش های اولویت دار اقتصادی که سرمایه های خارجی خصوصی را بصورت مستقیم جذب می کنند، معاف از پرداخت مالیات بر درآمد شرکت، مالیات اموال، مالیات توسعه و گسترش زیرساخت اجتماعی، مالیات واحد برای شرکت های خرد و شرکت های کوچک و نیز کمک های الزامی به صندوق رفاه جمهوری ازبکستان هستند.
برخی پروژه های خاص ازبکستان
۱) تولید محصولات شیشه و پانل های ساندویجی مبنی بر الیاف شیشه برای مقدار کلی ۱۱۰ میلیون دلار آمریکا (در منطقه جیزک)
۲) تولید الیاف بازالت پیوسته برای تولید پروفیل های مسلح و کامپوزیت (نبشی، یو شکل و آی شکل) و سایر محصولات دوستدار محیط زیست به ارزش ۵۱.۸ میلیون دلار آمریکا و با ظرفیت ۲.۵ هزار تن (در منطقه جیزک)
۳) ساخت کارخانه ای برای تولید محصولات فلزی فولادی به ارزش ۳۰ میلیون دلار آمریکا (در منطقه تاشکند)
۴) تولید تخته خرده چوب ساختمانی از مصالح خام محلی با مقدار کلی ۱۰ میلیون دلار آمریکا (در منطقه سیردریا)
۵) معدن کاری و فرآوری سنگ های گرانیتی و مرمر با هزینه کلی ۴.۱ میلیون دلار آمریکا (در منطقه سرخان دریا)
۶) تولید صفحات سرامیکی با هزینه کلی ۲۰ میلیون دلار آمریکا در سرمایه گذاری مشترک سرامیک دیوار بزرگ (در منطقه تاشکند)
۷) تولید محصولات شیشه، MDF و تخته خرده چوب با هزینه کلی ۲۸.۵ میلیون دلار آمریکا (در منطقه نوایی).
با توجه به فرصت های خاص سرمایه گذاری در صنایع کشور ازبکستان، انتظار می رود سبد تجاری جمهوری اسلامی ایران با این کشور به سمت کالاهای راهبردی و خدمات فنی و مهندسی سوق پیدا کرده و مهندسان کشورمان از ذخایر معدنی و حامل های انرژی این کشور بهره گیرند. بدین سبب دیپلماسی اقتصادی کشورمان به محوریت شناخت ظرفیتهای ازبکستان با راه اندازی پارک علم و فناوری فعال شده و مسیر تعریف پروژه های فنی و مهندسی نخبگان ایرانی در این کشور باز می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب